Intercyza – czy naprawdę świadczy o braku zaufania do małżonka?
Intercyza to umowa małżeńska przez wielu traktowana jako zabezpieczenie zamożniejszego z małżonków na wypadek podstępnego partnera. Czy naprawdę tak jest? Czy intercyza w małżeństwie świadczy o braku zaufania co do trwałości małżeństwa? Sprawdź, czym jest małżeńska umowa majątkowa i jakie niesie za sobą korzyści.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (KRiO) umożliwia ustanowienie między małżonkami umownego ustroju majątkowego. Oznacza to, że nie ma konieczności, aby małżonkowie trwali we wspólności ustawowej. Równie dobrze mogą stworzyć zmodyfikować ustrój majątkowy za pomocą zawartej przed notariuszem umowy w formie aktu notarialnego wskutek, której mogą:
- ustanowić rozdzielność majątkową;
- ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków;
- rozszerzyć ustawową wspólność majątkową;
- ograniczyć ustawową wspólność majątkową.
W tym artykule skupimy się wyłącznie na rozdzielności majątkowej, ponieważ właśnie taką małżeńską umowę majątkową potocznie nazywa się intercyzą.
Intercyza – rozdzielność majątkowa
Zgodnie z KRiO zawarcie małżeństwa powoduje z mocy prawa ustanowienie wspólności majątkowej ustawowej. Sprowadza się do tego, że z chwilą ustanowienia małżeństwa, majątek małżonków staje się wspólny i razem nim zarządzają. Na naszym blogu można znaleźć artykuł „czym jest małżeńska wspólność majątkowa i czy wszystko, co zostało zakupione po ślubie do niej należy?”, gdzie dokładnie opisana została wspólność majątkowa. Do majątku wspólnego należą w szczególności:
- pobrane wynagrodzenie za pracę i inne dochody z działalności zarobkowej każdego z małżonków;
- dochody z majątku wspólnego i osobistego każdego z małżonków;
- środki na rachunkach każdego z małżonków;
- inne przedmioty majątkowe nabyte przez każdego z małżonków lub wspólnie w czasie trwania małżeństwa.
Dzięki intercyzie z chwilą jej zawarcia dochodzi do zmiany ustawowej wspólności na rozdzielność. Co istotne intercyzę można podpisać przed zawarciem małżeństwa, wówczas po zawarciu małżeństwa nie dojdzie do powstania ustawowej wspólności majątkowej, co niesie za sobą szereg potencjalnych korzyści.
Po ustanowieniu umownej rozdzielności majątkowej przed notariuszem majątek wspólny małżonków nie powstaje lub przestaje istnieć całkowicie, a przedmioty, które do tej pory stanowiły wspólność majątkową stają się współwłasnością małżonków w częściach ułamkowych, gdzie domniemywa się równe części. W przeciwieństwie do wspólności majątkowej, gdzie istnieją de facto trzy „majątki” (majątek osobisty żony i męża a także majątek wspólny), tak po podpisaniu intercyzy istnieją dwa oddzielne majątki – żony i męża. W praktyce sprowadza się to do tego, że oboje małżonków mogą swobodnie dysponować wyłącznie swoimi majątkami osobistymi. Podstawowym atutem rozdzielności majątkowej jest niezależność finansowa każdego z małżonków.
Kiedy intercyza jest korzystna?
Intercyza to doskonałe narzędzie dla tych małżeństw, w których przynajmniej jedno z partnerów prowadzi działalność gospodarczą. Prowadzenie przedsiębiorstwa to zawsze spore ryzyko, niejednokrotnie również konieczność zaciągania zobowiązań lub udziału w dużych kontraktach, które mogą znacznie nadwyrężyć zdolności finansowe przedsiębiorcy, a w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania przedsiębiorstwa. Niestety, jeśli małżonkowie trwają w ustawowej wspólności majątkowej, wówczas do majątku przedsiębiorcy zalicza się de facto również majątek wspólny małżonków. W takiej sytuacji rodzina może popaść w bardzo duże problemy finansowe ze względu na odpowiedzialność finansową obu małżonków. Jeśli w odpowiednim momencie, czyli takim, w którym nie ma jeszcze problemów finansowych ani znacznego obciążenia zobowiązaniami, zadba się o rozdzielność majątku małżonków, wówczas nie dość, że zabezpiecza się majątek rodziny to również partnera przed kłopotami finansowymi i negatywnymi konsekwencjami decyzji biznesowych. Na dodatek daje się mu możliwość swobodnego zarobkowania, utrzymania rodziny w ciężkim czasie związanym z błędnymi decyzjami drugiego małżonka. W ten sposób można też zachować część majątku rodziny, jeśli problemy okażą się tak duże, że konieczne będzie ogłoszenie upadłości jednego z małżonków.
Inną sytuacją, w której intercyza może mieć zbawienne znaczenie, jest moment, w którym małżonkowie nie prowadzą już wspólnego pożycia, lecz nie doszło do rozwodu lub separacji. Wówczas małżonkowie mogą swobodnie funkcjonować i posiadają niezależność finansową, a także bezpieczeństwo przed ewentualnymi zadłużeniami jeszcze nie byłego małżonka.
Ponadto dzięki umowie majątkowej nie ma potrzeby uzyskiwania zgody drugiego małżonka na zakup nieruchomości, zaciągnięcia kredytu, a także można swobodnie nabywać rzeczy i prawa wyłącznie na swoją własność.
Wreszcie rozdzielność majątkowa podczas trwania małżeństwa pozwala uniknąć sporów co do podziału majątku po rozwodzie.
Intercyza nie działa wstecz
Jednak, aby skutecznie zabezpieczyć swoją rodzinę przed konsekwencjami błędnych decyzji drugiego z małżonków trzeba zrobić to w odpowiednim momencie, gdyż umowa majątkowa nie działa wstecz i nie będzie skuteczna wobec wierzytelności, które powstały przed dniem jej podpisania. Ponadto, aby umowa małżeńska miała skutek wobec osób trzecich należy ich o niej poinformować.
Wady Intercyzy – czy w ogóle istnieją?
Niestety jak każde rozwiązanie prawne, umowna rozdzielność majątkowa posiada również wady, choć nie są to wady wybitnie uciążliwe. Główną niedogodnością jakiej można upatrywać się w rozdzielności majątkowej jest brak możliwości wspólnego rozliczania się z podatku dochodowego małżonków. Z tego przywileju mogą korzystać wyłącznie osoby, które objęte są wspólnością majątkową przez cały rok podatkowy.
Innym, być może istotnym minusem jest zmniejszona zdolność kredytowa każdego z małżonków, jednak nie musi to być wada, jeśli małżonkowie postanowią zaciągnąć kredyt wspólnie jako współkredytobiorcy, wówczas zdolność kredytowa powinna zostać przywrócona.
Po Intercyzę najpierw do adwokata!
Pomimo tego, że intercyza to umowa, którą należy zawrzeć przed notariuszem, w pierwszej kolejność warto udać się do kancelarii adwokackiej zajmującej się sprawami rodzinnymi. Doświadczony adwokat dobrze zabezpieczy interesy małżeństwa i stworzy umowę rozdzielności majątkowej idealnie dopasowaną do potrzeb stron. Ponadto adwokat będzie współdziałał z notariuszem i będzie wsparciem przez cały proces zawarcia umowy intercyzy. Z projektem umowy intercyzy należy udać się do notariusza, gdzie za jej zawarcie i podpis przed ślubem zapłacisz opłatę według taksy notarialnej. Po ślubie intercyza może być droższa, gdyż taksa notarialna zależna będzie od wartości majątku wspólnego małżeństwa. Toteż może skutecznie zachęcić do rozwiązania tej kwestii jeszcze przed zawarciem małżeństwa.
tel. kom.: +48 662 043 998