JAKA KARA GROZI ZA POSIADANIE NARKOTYKÓW?
Choć w Polsce nie mówi się często o narkotykach w kontekście przestępczości, to nie ulega wątpliwości, że przestępstwa narkotykowe istnieją. Są na tyle specyficzne, że reguluje je nie kodeks karny, lecz ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii.
Jej głównym zadaniem jest określenie zasad oraz sposobu postępowania przy przeciwdziałaniu narkomanii. Jednak poza wskazówkami w tym zakresie zawiera również przepisy karne, w których określono rodzaje przestępstw związane z narkotykami i handlem nimi.
KONSEKWENCJE HANDLU NARKOTYKAMI
Jednym z przestępstw podlegających karze wedle ustawy jest obrót narkotykami, czyli przywóz, wywóz, przewóz, wewnątrzwspólnotowe nabycie, wewnątrzwspólnotowa dostawa środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub słomy makowej. Dotyczy to zarówno rozprowadzania po Polsce, jak i wwożeniu oraz wywożeniu z lub do Unii Europejskiej. Często nazywa się to przestępstwo przemytem narkotyków i jest ono karalne karą grzywny i karą pozbawienia wolności do lat 5. Jednocześnie, jeżeli narkotyki były przemycane celem osiągania korzyści majątkowych albo osobistych, albo w znacznej ilości, wówczas karą jest grzywa i kara pozbawienia wolności na minimum 3 lata. W zależności od indywidualnych cech sprawy sąd może wymierzyć wyższą karę, czyli do 5 lat pozbawieni wolności.
Karze podlega również wprowadzanie narkotyków do obrotu. Wprowadzanie do obrotu to udostępnienie osobom trzecim, odpłatnie lub nieodpłatnie, środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów, środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych. Przestępstwo to w swojej podstawowej formie zagrożone jest karą grzywny i karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. W przypadku, gdy wprowadzanie do obrotu dotyczy znacznej ilości środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub słomy makowej, sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Trzeba wiedzieć również, że karalne jest nawet samo przygotowywanie do popełnienia przestępstwa jakim jest przemyt lub handel narkotykami. Grozi za to (co do zasady) grzywna, kara ograniczenia wolności albo kara pozbawienia wolności do lat 2.
KONSEKWENCJE POSIADANIA NARKOTYKÓW
Za najpowszechniejsze przestępstwo narkotykowe uchodzi posiadanie narkotyków. W myśl art. 62 ustęp 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii „kto posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. Zwiększenie wymiaru kary za posiadanie jest uzależnione od ilości narkotyków będących w jego posiadaniu. Gdy ich ilość jest znaczna, wtedy kara może sięgnąć nawet do 10 lat.
Zwrot „znaczna ilość” może wydawać się mało precyzyjny – i takim jest w istocie. Sądy niższych instancji niejednolicie przyjmują co jest, a co nie jest „znaczną ilością”. Niemniej jednak Sąd Najwyższy stoi od wielu lat na stanowisku, że znaczna ilość narkotyków to taka, która wystarcza do jednorazowego odurzenia się co najmniej kilkudziesięciu osób. Tak jak wskazałem powyżej – pogląd ten bywa dyskusyjny w orzecznictwie sądowym, dlatego ostatecznie sąd orzekający w danej sprawie podejmuje decyzję, co uznać należy za „znaczną ilość” i jaka kara będzie adekwatna. Na wymiar kary może mieć wpływ w szczególności rodzaj środków odurzających, cel ich posiadania (własny użytek lub zamiar sprzedaży w przyszłości) oraz ich wartość.
Jeśli sprawca posiadał znikome ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych, przeznaczone na własny użytek (na przykład jedna działka marihuany) postępowanie można umorzyć również przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, jeżeli orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości.
KONSEKWENCJE UDZIELANIA NARKOTYKÓW INNYM
Zgodnie z ustawą, polskie prawo karze ułatwianie dostępu, umożliwianie dostępu, udzielanie oraz nakłanianie do spożywania narkotyków. Jest to zagrożone karą 3 lat pozbawienia wolności, a nawet 8 lat, jeśli do czynności zakazanej, spożycia środka odurzającego, nakłania się małoletniego. Jeżeli sprawca posiadał większe ilości zakazanych substancji, a do tego nakłanianiem chciał zapewnić sobie korzyści majątkowe, wówczas kara, którą czyn jest zagrożony wzrasta do 10 lat pozbawienia wolności.
JAK OBNIŻYĆ KARĘ ZA POSIADANIE NARKOTYKÓW?
Choć posiadanie i handel narkotykami to przestępstwo, każda ze spraw tego rodzaju jest indywidualnie rozpatrywana przez sąd. Istnieje jednak kilka możliwości obniżenia kary, czyli:
– umorzenie albo umorzenie warunkowe – gdy zachodzą szczególne przesłanki ku temu, np. popełniony czyn ma znikomą społeczną szkodliwość;
– warunkowe zawieszenie wykonania kary – możliwe jest tylko w stosunku do kary orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. W takiej sytuacji sprawca przestępstwa dostaje tzw. „zawiasy” i przez okres próby nadzorowane jest jego postępowanie. Jeżeli przez cały okres próby oraz przez kolejne sześć miesięcy po zakończeniu okresu próby sprawca będzie przestrzegał porządku karnego, to jest skazanie ulegnie zatarciu;
– skazanie bez rozprawy zgodnie z art. 335 k.p.k. – jest to „układ” z prokuratorem, w którym podejrzany (późniejszy oskarżony) oraz prokurator ustalają wymiar kary oraz środki karne za popełniony czyn narkotykowy. Sąd w takiej sytuacji zapoznaje się z wnioskiem prokuratora i zatwierdza (bądź nie) te uzgodnienia. Jest to korzystne dla podejrzanego (oskarżonego), gdyż w zasadzie pozwala uniknąć procesu, a wyrok i kara nie są zaskoczeniem.
Za przestępstwa narkotykowe grożą surowe konsekwencje. Powaga zarzutów w tych sprawach powoduje, że sprawę warto skonsultować, a najlepiej powierzyć do prowadzenia adwokatowi – specjaliście z zakresu prawa karnego.
Jeżeli obawiasz się, że możesz być w kręgu zainteresowania organów ścigania – zapoznaj się z dwoma podstawowymi zasadami i przysługującymi Ci prawami.