DZIAŁ SPADKU SZCZECIN – ZESTAW NIEZBĘDNYCH INFORMACJI DLA SPADKOBIERCÓW
Wbrew pozorom spadek to nie zawsze powód do radości. Zanim zaczniesz się cieszyć i rozmyślać nad tym, co zrobisz z pozostawionym Ci majątkiem, ustal, co dziedziczysz oraz to, z kim dziedziczysz.
Ustalenie tego, z kim będziemy dziedziczyli jest o tyle istotne, że stosunkowo często zdarza się sytuacja, w której do dziedziczenia po danym spadkodawcy uprawniony jestwięcej niż jeden spadkobierca. Nie zawsze są to osoby, które żyją ze sobą w zgodzie, co może spowodować (i pewnie spowoduje) masę problemów.
Prawo polskie przyjęło koncepcję, zgodnie z którą od chwili otwarcia spadku (co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy) spadkobiercom przypadają określone ustawą lub testamentem udziały w poszczególnych przedmiotach wchodzących w skład spadku. Stajecie się współspadkobiercamii każdy z Was jest uprawniony do współposiadania przedmiotów wchodzących w skład spadku oraz współkorzystania z nich w takim zakresie, w jakim da się to pogodzić z uprawnieniami pozostałych współspadkobierców. Sytuacja taka stwarza większe lub mniejsze powody do konfliktów – wszystko zależy od Waszych wzajemnych relacji. Jako przykład mogę podać sytuację, w której jeden ze spadkobierców zamieszkuje na nieruchomości wchodzącej w skład spadku, co w praktyce uniemożliwia innym współspadkobiercom korzystanie z tej nieruchomości.
Współspadkobiercy mają nie tylko prawo do współposiadania przedmiotów wchodzących w skład spadku oraz współkorzystania z nich. Co do zasady ze spadkiem wiążą się również określone obowiązki, na przykład związane z koniecznością utrzymywania wchodzących w jego skład lokali mieszkalnych czy innych nieruchomości. Często brak jest jakiegokolwiek porozumienia między współspadkobiercami w kwestii tego, kto ma ponosić opłaty czynszowe albo opłaty publicznoprawne (w szczególności podatek od nieruchomości). Taka sytuacja naturalnie wywołuje dodatkowe kłopoty (rosnące zadłużenie, postępowania sądowe itp.). Problemów może być jednak zdecydowanie więcej.
Wyjściem z takiej patowej sytuacji jest przeprowadzenie działu spadku.
Dział spadku polega na tym, że po ustaleniu wartości całego majątku określa się wielkość sched (odziedziczonego majątku) poszczególnych spadkobierców. Pamiętaj również, że przedmiotem działu spadku są tylko aktywa spadkowe. W postępowaniu o dział spadku nie można dzielić długów spadkowych.
Przykład: Jeżeli wartość aktywów majątku spadkowego została ustalona na kwotę 500.000 złotych, a czterech spadkobierców dziedziczy w częściach równych, to wielkość schedy spadkowej każdego z nich wynosi 125.000 złotych. Zatem przedmioty spadkowe przypadające każdemu ze spadkobierców powinny mieć wartość równą 125.000 złotych.
Na skutek działu spadku każdy z Was (współspadkobierców) staje się wyłącznym właścicielem przyznanych mu przedmiotów i praw wchodzących w skład spadku. Ponadto od chwili działu spadku nie odpowiadacie już za ewentualne długi spadkowe solidarnie (co oznacza, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich Was łącznie, od kilku z Was lub od każdego z Was z osobna), lecz proporcjonalnie do wielkości Waszych udziałów.
Dział spadku może zostać dokonany w drodze umowy lub w drodze postępowania przed sądem. Postaram się przedstawić Ci zalety i wady każdej z nich.
Umowny dział spadku Szczecin.
Dokonanie umownego działu spadku możliwe jest jedynie przy istnieniu zgodnej woli wszystkich współspadkobierców. Oznacza to, że dokonanie umownego działu spadku będzie niemożliwe w sytuacji,jeżeli Ty i inni spadkobiercy nie dojdziecie do porozumienia zarówno co do konieczności przeprowadzenia samego działu, jego formy, jak i sposobu czy warunków tegoż dokonania.
Jeżeli takiej zgody nie ma albo chociażby jeden ze współspadkobierców zażąda, aby działu spadku dokonał sąd, to niemożliwym będzie zawarcie umowy o dział spadku.
Skoro warunkiem działu spadku jest zgodna wola wszystkich współspadkobierców, to stronami umowy muszą być wszyscy współspadkobiercy.
Co do zasady umowę taką możecie spisać w zwykłej formie pisemnej. Jednak gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość lub własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu, to Waszą umowę musicie zawrzeć przed notariuszem w formie aktu notarialnego.
W swojej umowie powinniście przede wszystkim:
- wskazać wielkość przysługujących Wam udziałów w spadku,
Ważne!Nie możecie określić swoich udziałów spadkowych w sposób odmienny, niż wynika to z ustawy lub treści testamentu.
- określić skład spadku oraz wartość poszczególnych przedmiotów oraz praw wchodzących w jego skład,
Ważne! Przy umownym dziale spadkumożecie w dowolny sposób zadecydować czy chceciedokonać działu całości spadku bądź jedynie jego części. Macie w tym zakresie pełną swobodę (odmiennie niż w przypadku działu sądowego, gdzie jest to w zasadzie niemożliwe).
- określić sposób podziału, czyli wskazać, które ze składników spadku trafią do poszczególnych spadkobierców,
- określić wysokość spłat i dopłat między Wami oraz terminy ich wymagalności,
- dokonać zaliczenia darowizn zgodnie z art. 1039-1043 Kodeksu cywilnego,
- rozstrzygnąć o istnieniu zapisów zwykłych,
- rozstrzygnąć o wzajemnych roszczeniach między współspadkobiercami z tytułu posiadania przedmiotów spadkowych, pobranych i nierozliczonych pożytków oraz poczynionych nakładów.
Umowny dział spadku, w skład którego nie wchodzi nieruchomość lub spółdzielcze prawo do lokalu w zasadzie nic nie kosztuje (oprócz nerwów i stresu). W przypadku zawierania umowy u notariusza konieczne będzie uiszczenie wynagrodzenia za czynność notarialną. Przy dziale spadku taksę oblicza się biorąc pod uwagę ogólną wartość spadku podlegającego działowi.
Aktualnie (na dzień 6 września 2017 roku) kształtuje się ona następująco:
- – do 3 tysięcy złotych – 100 złotych,
- – powyżej 3 tysięcy złotych do 10 tysięcy złotych – 100 złotych + 3% od nadwyżki powyżej 3 tysięcy złotych,
- – powyżej 10 tysięcy złotych do 30 tysięcy złotych – 310 złotych + 2% od nadwyżki powyżej 10 tysięcy złotych,
- – powyżej 30 tysięcy złotych do 60 tysięcy złotych – 710 złotych + 1% od nadwyżki powyżej 30 tysięcy złotych,
- – powyżej 60 tysięcy złotych do 1 miliona złotych – 1010 złotych + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 tysięcy złotych,
- – powyżej 1 miliona złotych do 2 milionów złotych – 4770 złotych + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 miliona złotych,
- – powyżej 2 milionów złotych – 6770 złotych + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 milionów złotych, nie więcej jednak niż 10 tysięcy złotych, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 złotych.
Do wskazanych powyżej stawek doliczyć należy 23% podatku od towarów i usług (VAT) oraz opłatę w wysokości 6 złotych (powiększoną o 23% podatku od towarów i usług) za każdą rozpoczętą stronę umowy.
Sądowy dział spadku Szczecin.
Jak już wspomniałem, sądowy dział spadku dokonywany jest w sytuacji, gdy między spadkobiercami istnieje spór co do sposobu dokonania podziału.
Ważne! Czasami również dla spadkobierców korzystniejsze jest wystąpienie z wnioskiem o dokonanie działu przez sąd (na przykład z uwagi na ewentualne koszty taksy notarialnej). W takim przypadku pewnie postępowanie działowe zakończy się zawarciem ugody przed sądem.
W celu wszczęcia postępowania o dział spadku musisz przygotować wniosek, w którym dokładnie określisz swoje żądania. Musisz wiedzieć, że w toku tego postępowania sąd ma możliwość kompleksowego rozstrzygnięcia o wszystkich kwestiach związanych z majątkiem spadkowym i jego podziałem.
Prawo do wystąpienia z wnioskiem o dział spadku nie jest ograniczone żadnym terminem.Masz zatem tyle czasu, ile tylko potrzebujesz, aby przygotować się do sprawy (określić składniki majątku spadkowego, ich wartość, zgromadzić dokumenty, ustalić świadków, którzy mogliby zeznawać w sprawie).
Wniosek o dział spadkupowinien zawierać:
- Oznaczenie sądu, do którego pozew jest skierowany.
Co do zasady sądem właściwym w sprawach o dział spadku będzie sąd rejonowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (tak zwany sąd spadku). Wyjątkowo, na żądanie uczestnika działu, zgłoszone nie później niż na pierwszej rozprawie, sąd spadku może przekazać sprawę sądowi rejonowemu, w którego okręgu znajduje się spadek lub jego znaczna część, albo sądowi rejonowemu, w którego okręgu mieszkają wszyscy współspadkobiercy.
- Imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania stron.
Po wskazaniu właściwego sądu okręgowego podajesz swoje dane (w sprawie występujesz jako wnioskodawca), to jest imię, nazwisko, adres zamieszkania oraz numer PESEL. Następnie wskazujesz dane uczestnika/uczestników postępowania (czyli wszystkich współspadkobierców), to jest imię, nazwisko oraz adres zamieszkania.
Ważne! Jeżeli masz inny adres zameldowania i inny adres zamieszkania to pamiętaj, żeby w pozwie podać swój faktyczny adres zamieszkania, pod którym będziesz odbierać korespondencję sądową.
- Oznaczenie rodzaju pisma.
Swoje pismo musisz jakoś zatytułować. Odpowiedź jest bardzo prosta: „WNIOSEK O DZIAŁ SPADKU”.
- Dokładne określenie żądań.
W tej części wniosku powinieneś:
- określić skład spadku oraz wartość poszczególnych przedmiotów oraz praw wchodzących w jego skład,
Ważne!Sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku.
- – określić sposób podziału, czyli wskazać, które ze składników spadku trafią do poszczególnych spadkobierców,
- – określić wysokość spłat i dopłat między Wami oraz terminy ich wymagalności,
- – dokonać zaliczenia darowizn zgodnie z art. 1039-1043 Kodeksu cywilnego,
- – rozstrzygnąć o istnieniu zapisów, których przedmiotem są rzeczy lub prawa wchodzące w skład spadku,
- – rozstrzygnąć o wzajemnych roszczeniach między współspadkobiercami z tytułu posiadania przedmiotów spadkowych, pobranych i nierozliczonych pożytków, poczynionych nakładóworaz spłaconych długów spadkowych.
- Przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądania.
Uzasadnienie wniosku o dział spadku musi być merytoryczne. Musisz w nim wykazać zasadność sformułowanych przez siebie żądań. Ponadto w uzasadnieniu wniosku o dział spadku powinieneś zawrzeć:
- – powołanie się na postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku,
- – powołanie się na spis inwentarza (jeżeli został sporządzony),
- – podanie, jakie spadkodawca sporządził testamenty, gdzie zostały złożone i gdzie się znajdują (ewentualnie trzeba wskazać, że testamentu w ogóle nie było),
- – w razie niesporządzenia spisu inwentarza wskazanie majątku, który ma być przedmiotem działu( jeszcze raz wskaż, jakie przedmioty wchodzą w skład spadku i mają być dzielone),
- – opis dowodów stwierdzających, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy,jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość.
- Dowody na poparcie przytoczonych okoliczności.
We wniosku musisz wskazać wszystkie dowody na poparcie swoich żądań i twierdzeń. Możesz żądaćmiędzy innymi:
- – przeprowadzenia dowodu z przesłuchania świadków – składając taki wniosek musisz precyzyjnie określić imię i nazwisko świadka oraz wskazać jego aktualny adres zamieszkania,
- – przeprowadzenia dowodu z dokumentów – przykładowo mogą to być: umowy,akty notarialne, prywatne opinie biegłych,
- – przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego – składając taki wniosek musisz określić biegłemu jakiej specjalizacji ma zlecić sporządzenie opinii sąd.
Ponadto możesz żądać, aby sąd polecił uczestnikom dostarczenie na rozprawę dokumentów będących w ich posiadaniu, a potrzebnych do przeprowadzenia konkretnychdowodów.
Możesz również wnosić, żeby sąd zażądał na rozprawę dowodów znajdujących się w innych sądach, urzędach lub u osób trzecich.
Każdy dowód zgłasza się dla wykazania konkretnych okoliczności, dlatego też wskazując w pozwie jakikolwiek dowód, musisz przedstawić sądowi, co chcesz dzięki niemu dowieść.
- Twój własnoręczny podpis.
Postaraj się, żeby Twój podpis był czytelny. Pamiętaj również,pod podpisem znajdował się tylko spis załączników. Z zasady podpis powinien wieńczyć Twój wniosek.
- Spis załączników.
Do wniosku o dział spadku musisz dołączyć załączniki w postaci wszystkich dowodów. Będą to między innymi postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po spadkodawcy, odpisy ksiąg wieczystych – jeżeli w skład spadku wchodzą nieruchomości, rachunki i faktury dokumentujące Twoje nakłady na spadek.
Załącznikami będą również odpisy wniosków wraz z załącznikami w takiej liczbie, ilu jest uczestników postępowania (współspadkobierców).
Ponadto do wniosku o dział spadku dołączyć musisz dowód uiszczenia opłaty sądowej.Od wniosku o dział spadku uiścić należy opłatę sądową w wysokości 500 złotych. Jeżeli razem zewspółspadkobiercami przedstawicie zgodny projekt działu, to opłata będzie niższa i wynosić będzie odpowiednio 300 złotych.
Potrzebujesz pomocy?
Postępowanie o dział spadku należy do wysoce skomplikowanych. Zachęcam Cię, abyś przez złożeniem swojego wniosku lub przez zawarciem umowy skorzystał z porady adwokata i skonsultował swoją sprawę. Przygotowanie wniosku o dział spadku i poprowadzenie postępowania sądowego oraz prawidłowe przygotowanie umowy jest gwarancją prawidłowego zabezpieczenia Twoich interesów majątkowych. Jeżeli zatem potrzebujesz wsparcia przy sporządzeniu wniosku/umowy lub w trakcie trwania sprawy sądowej uznałeś, że jednak pomoc adwokata jest Ci niezbędna, skontaktuj się ze mną.
Dział spadku Szczecin
Adam Popławski