prawo rodzinne szczecin

ALIMENTY NA DZIECKO, CZYLI PRAWO RODZINNE W PRAKTYCE

Jeżeli jesteś rodzicem, to musisz wychowywać i utrzymywać swoje dziecko. To Twój obowiązek. Nie jest to jednak tylko obowiązek moralny, ale także obowiązek prawny. Co to oznacza w praktyce? Tego dowiesz się z niniejszego artykułu.

 

OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY – PRAWO RODZINNE SZCZECIN

 

Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeb także środków wychowania. W praktyce obowiązek alimentacyjny nie dotyczy tylko dzieci, ale w tym artykule zawężę swoje rozważania właśnie do kwestii związanych z alimentacją dzieci. Musisz wiedzieć jednak, że obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

 

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Obowiązek alimentacyjny spoczywa na obojgu rodzicach – każdy z nich, uwzględniając swoje siły oraz możliwości zarobkowe i majątkowe, obowiązany jest do zaspokojenia potrzeb dzieci. Zwracam także uwagę, że obowiązek alimentacyjny jest niezależny od władzy rodzicielskiej. Zatem nawet w sytuacji, gdy Ty albo drugi z rodziców nie posiadacie władzy rodzicielskiej,  niema to wpływu na obowiązek alimentacyjny względem Waszego dziecka.

 

Obowiązek alimentacyjny to instytucja bardzo szeroka i regulowana rygorystycznymi unormowaniami. Na pierwszy plan wysunięte jest dobro dziecka.

 

ZAKRES OBOWIĄZKU ALIMENTACYJNEGO (WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW)

 

Nie ma żadnego oficjalnego wyliczenia, które pokazywałoby, jak wysokie alimenty należy płacić na dziecko w danym wieku. Okoliczność ta ma charakter ściśle indywidualny i może być zmienna w czasie, albowiem wysokość alimentów uzależniona jest od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości osoby zobowiązanej do ich zapłaty (czyli Twoich lub drugiego rodzica).

 

Sądy powszechnie przyjmują, że:

  • – dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej (czyli równego poziomu życia), niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie;
  • – rodzice powinni dzielić się z dziećmi (w szczególności małoletnimi) swoimi wszystkimi dochodami, nawet tymi najmniejszymi;
  • – konieczność alimentacji na rzecz dzieci może wiązać się z koniecznością sprzedaży przez rodzica swojego majątku osobistego.

 

Mając to na uwadze wskazać trzeba, że przez usprawiedliwione potrzeby dziecka rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiednio do jego wieku i uzdolnień – bieżące utrzymanie, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Na potrzeby te ma przede wszystkim wpływ wiek, stan zdrowia (oczywistym jest, że dziecko chore lub niepełnosprawne ma znacznie wyższe potrzeby związane chociażby z leczeniem, rehabilitacją, odpowiednią dietą niż dziecko zdrowe) oraz dotychczasowa stopa życiowa (im była wyższa, tym większych alimentów można się spodziewać – dziecko nie powinno bowiem ponosić negatywnych konsekwencji rozstania swoich rodziców). Nie chodzi zatem, aby zapewnić dziecku tylko i wyłącznie minimum egzystencji, lecz o to, aby mogło ono harmonijnie żyć i rozwijać się. Rodzice nie mogą uchylać się od alimentacji twierdząc, że stanowi ona dla nich zbyt duży ciężar – tak jak wskazałem powyżej: rodzice mają obowiązek dzielić się z dziećmi swoimi, nawet najmniejszymi, dochodami.

 

Twoje (lub drugiego rodzica) „zarobkowe i majątkowe możliwości” to nie aktualnie osiągane dochody.Zakres świadczeń alimentacyjnych wyznaczają takie zarobki i dochody, jakie osoba zobowiązana (czyli Ty lub drugi rodzic) może i powinna uzyskiwać przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych. Jeżeli wykształcenie, doświadczenie lub umiejętności danej osoby pozwalałyby na osiąganie wyższych dochodów, to zarobkowe i majątkowe możliwości tej osoby zostaną wyliczone właśnie na podstawie tych hipotetycznych dochodów, a nie na podstawie dochodów osiąganych aktualnie. Dziecko nie może bowiem ponosić negatywnych konsekwencji tego, że któreś z jego rodziców leni się i zarobkuje poniżej swoich realnych możliwości. Oczywiście na zakres obowiązku alimentacyjnego wpływ będą miały także usprawiedliwione potrzeby własne osoby zobowiązanej (Twoje lub drugiego rodzica).

 

Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie dziecka.W takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części w formie pieniężnej kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

 

Musisz pamiętać, że kwoty alimentów nie uzyskujemy dzieląc wszystkie wydatki na dziecko przez dwa. Często będzie tak, że ten rodzic, przy którym dziecko jest na co dzień, będzie zobowiązany do pokrywania kosztów finansowych w mniejszej części, albowiem wykonuje on już swój obowiązek alimentacyjny w części przez osobiste starania o utrzymanie lub o wychowanie dziecka. W szczególnych przypadkach (na przykład: jedno z rodziców nie pracuje, bo opiekuje się niepełnosprawnym dzieckiem) może być tak, że jedno z rodziców będzie zobowiązane do pokrywania usprawiedliwionych potrzeb dziecka w formie pieniężnej w całości.

 

Na wysokość alimentów nie mają wpływu świadczenia pobierane ze środków publicznych takie jak: świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, świadczenie wychowawcze, świadczenia rodzinne. Nie można żądać zatem zasądzenia niższych alimentów albo ich obniżenia w związku z pobieraniem na dziecko na przykład świadczenia „500+”.

 

CZAS TRWANIA OBOWIĄZKU ALIMENTACYJNEGO – PRAWO RODZINNE SZCZECIN

 

Często słyszy się, że alimenty należy płacić „do ukończenia przez dziecko 26 roku życia” albo „do ukończenia przez dziecko studiów”. Można też spotkać się z opinią, że „jak dziecko podejmie pierwszą pracę, to obowiązek alimentacyjny ustaje”. Jest to nieprawda. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest ograniczony żadnym sztywnym terminem i nie ustaje w związku z osiągnięciem przez dziecko określonego wieku, stopnia wykształcenia lub w momencie podjęcia pracy zarobkowej.

 

Trwanie lub ustanie obowiązku płacenia alimentów uzależnione jest od tego, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Rodzice mogą być zobowiązani świadczyć alimenty dziecku pełnoletniemu, w szczególności jeżeli kształci się, jest dotknięte niepełnosprawnością lub chorobą, jego zarobki nie pozwalają na pokrycie wszystkich usprawiedliwionych wydatków.

 

Niemniej jednak rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem (kiedy nie stać Ciebie lub drugiego rodzica na dalsze utrzymywanie dorosłego dziecka) lub jeżeli dziecko nie stara się uzyskać samodzielności finansowej (na przykład nie podejmuje pracy chociaż mogłoby, przedłuża czas trwania edukacji osiągając słabe wyniki lub zmienia kierunki, rozpoczynając studia od nowa).

 

DOCHODZENIE ALIMENTÓW

 

Sprawy o alimenty zaliczane są do spraw z zakresu prawa rodzinnego. W imieniu małoletniego dziecka środków utrzymania i wychowania (alimentów) może dochodzić jego przedstawiciel ustawowy, czyli najczęściej jedno z rodziców.

 

Roszczenia alimentacyjne mogą być dochodzone w procesie cywilnym. W tym celu należy do sądu wnieść pozew. Sprawy o alimenty należą do właściwości sądów rejonowych. Pozew należy wnieść do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Pozew możemy także złożyć w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania drugiego rodzica – tego, który ma płacić alimenty.

 

Dużym ułatwieniem w dochodzeniu alimentów jest fakt, że strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych jest zwolniona z kosztów sądowych. Między innymi oznacza to, że składając pozew nie musimy uiszczać od niego żadnej opłaty.

 

W uzasadnieniu pozwu należy szczegółowo opisać, jak kształtują się potrzeby dziecka oraz wskazać, jakie są zarobkowe i majątkowe możliwości pozwanego (rodzica, który ma płacić alimenty). To jednak nie wystarczy – w razie sądowego dochodzenia alimentów należy przedstawić dowody pozwalające na ustalenie sumy pieniężnej, która pozwoliłaby na pokrycie usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Dowodami takimi mogą być rachunki, faktury VAT, zaświadczenia, dokumenty medyczne, roczne zeznania podatkowe itp.

 

W przypadku wydatków, które nie są ponoszone w każdym miesiącu (na przykład koszty wyjazdów wakacyjnych, zakupu podręczników szkolnych), musisz podać w pozwie ich wysokość poprzez wyliczenie średniej miesięcznej (dzieląc całą kwotę przez dwanaście).

 

W Internecie możesz spotkać się z tak zwanymi „kalkulatorami alimentów”. Znajdziesz je wpisując w wyszukiwarkę różne hasła, na przykład: „rozwód szczecin”, „prawo rodzinne szczecin”, „kalkulator alimentów szczecin”. Nie polecam korzystania z nich – często na sali rozpraw można usłyszeć, że tak szczegółowe rozpisywanie wydatków na dziecko jest zbędne, albowiem określając zakres świadczeń alimentacyjnych sąd w znacznym stopniu korzysta z zasad doświadczenia życiowego i opiera się na zeznaniach stron. Nie warto zatem zniechęcać sądu do siebie przedkładając do akt wielostronicowy dokument i zmuszając do jego analizy –może być to w ogóle zbędne.

 

POTRZEBUJESZ POMOCY?

 

Sprawy o alimenty, jak wszystkie sprawy rodzinne, potrafią być skomplikowane i wyczerpujące emocjonalnie (twierdzenia strony pozwanej odbierane są bowiem jako chęć uchylenia się od łożenia na utrzymanie własnego dziecka). Gdybyś zatem potrzebował konsultacji, pomocy w przygotowaniu pozwu lub reprezentacji w sprawie, to zachęcam Cię do kontaktu. Wszelkie niezbędne dane znajdziesz TUTAJ.
PRAWO RODZINNE SZCZECIN

ADWOKAT SZCZECIN

Adam Popławski