Koronawirus a kontakty z dzieckiem

Od 31 marca 2020 roku (do odwołania) wprowadzono w Polsce stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 wywołującym chorobę COVID-19. Jednocześnie wprowadzono liczne ograniczenia w przemieszczaniu się, w możliwości spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu (wyłączone z użytkowania są place zabaw i parki rozrywki, siłownie pod chmurką, skateparki itp.), zamknięto kina i teatry.

Z uwagi na powyższe oraz mając na względzie rosnącą liczbę zakażeń koronawirusem pomiędzy rodzicami wychowującymi dzieci w rozłączeniu powstają konflikty na tle wykonywania osobistych kontaktów z małoletnimi.

KORONAWIRUS A KONTAKTY Z DZIECKIEM – CZY EPIDEMIA MOŻE BLOKOWAĆ KONTAKTY Z DZIECKIEM?

Z punktu widzenia obowiązujących aktualnie przepisów prawa, ogłoszenie epidemii koronawirusa nic nie zmieniło w zakresie realizacji kontaktów z dziećmi. Wobec tego obowiązują wszystkie postanowienia sądów regulujące kontakty rodziców /rodzica z małoletnimi dziećmi. W mocy pozostają zarówno postanowienia prawomocne, jak i nieprawomocne, lecz natychmiast wykonalne, wydane w trybie zabezpieczenia. Odmowa wykonania orzeczenia sądu może wynikać jedynie z zakazów wynikających z zastosowanej kwarantanny.

Wobec tego rodzic, który ma sądownie lub w drodze ugody ustalone kontakty z dzieckiem, ma obowiązek nadal je realizować. Artykuł 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. W praktyce tak rozumiane kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się.

Tym samym wprowadzenie stanu epidemii koronawirusa nie może prowadzić do sytuacji, w której rodzic zamieszkujący na stałe z dzieckiem blokuje prawo do kontaktu z dzieckiem rodzicowi, który ma te kontakty ustalone (niezależnie od podstawy uregulowania tych kontaktów). 

Nie ulega jednak wątpliwości, że z uwagi na realność zagrożenia zakażeniem koronawirusem rodzice powinni zastanowić się – w trosce o dobro swojego dziecka – czy na czas epidemii nie zmodyfikować dotychczasowej formy odbywania kontaktów z dzieckiem. Oczywistym jest, że rodzice mogą w drodze porozumienia odmiennie uregulować kwestię kontaktów z dziećmi. Priorytetem dla Ciebie i drugiego rodzica powinno być zawsze dobro dziecka – właściwie rozumiane dobro dziecka wymaga między innymi starań o zapewnienie dziecku zdrowia oraz bezpieczeństwa. Rozsądnym wydaje się zatem zwiększenie częstotliwości kontaktów za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej (Skype, Zoom, Microsoft Teams itp.) lub telefonu.

KORONAWIRUS A KONTAKTY Z DZIECKIEM – CO ZROBIĆ GDY RODZIC UTRUDNIA KONTAKTY Z DZIECKIEM POWOŁUJĄC SIĘ NA KORONAWIRUSA?

Tak jak zostało to już wskazane, stan epidemii koronawirusa nie może by wykorzystywany jako pretekst do alienacji drugiego rodzica od małoletniego dziecka. 

Jeżeli jesteś rodzicem, z którym dziecko zamieszkuje na co dzień, to pamiętaj, że:
➡️ nie masz prawa do podjęcia jednostronnej decyzji o uniemożliwieniu drugiemu rodzicowi kontaktów bezpośrednich z dzieckiem;
➡️ odmowa wykonania orzeczenia sądu albo ugody w przedmiocie kontaktów drugiego rodzica z dzieckiem może wynikać jedynie z zakazów, wynikających z zastosowanej kwarantanny;
➡️ drugi rodzic ma prawo i obowiązek kontaktu z dzieckiem (postaraj się postawić na miejscu drugiego rodzica i zrozumieć jego potrzeby);
➡️ jeżeli masz uzasadnione okolicznościami (np. z uwagi na pracę drugiego rodzica) obawy, czy kontakty drugiego rodzica z dzieckiem będą bezpieczne, to zakomunikuj je drugiemu rodzicowi i zaproponuj alternatywy;

Jeżeli jesteś rodzicem, który ma uregulowane kontakty z dzieckiem, to pamiętaj, że:
➡️ masz prawo domagać się realizacji kontaktów ze swoim dzieckiem na dotychczasowych zasadach;
➡️ musisz kierować się zdrowym rozsądkiem, a przede wszystkim dobrem dziecka – bądź otwarty na alternatywne formy kontaktu z dzieckiem (postaraj się zrozumieć obawy drugiego rodzica – o ile są one w jakikolwiek sposób uzasadnione);
➡️ jeżeli drugi rodzic bezzasadnie utrudnia Ci kontakty z dzieckiem, to masz prawo wystąpić do sądu rodzinnego z wnioskiem o ich egzekucję, a bardziej precyzyjnie – o zagrożenie nakazem zapłaty na Twoją rzecz określonej sumy pieniężnej za każde niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie kontaktów (przepis Kodeksu postępowania cywilnego, który reguluje tę kwestię brzmi następująco: jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku).