Koronawirus a alimenty

Epidemia koronawirusa wywołała załamanie gospodarcze i ekonomiczne w Polsce. Wiele firm przestało funkcjonować z uwagi na wprowadzone ograniczenia lub utratę płynności finansowej spowodowanej brakiem zamówień. W związku z tym duża część pracowników została już zwolniona, a jeszcze więcej z całą pewnością czeka utrata pracy w najbliższym czasie. Osoby, których sytuacja finansowa uległa nagłemu pogorszeniu zaczynają głowić się nad zagadnieniem: koronawirus a alimenty – jak ma się epidemia koronawirusa do obowiązku alimentacyjnego?

KORONAWIRUS A ALIMENTY – CZY EPIDEMIA KORONAWIRUSA WSTRZYMUJE OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY?

Z punktu widzenia obowiązujących aktualnie przepisów prawa, ogłoszenie epidemii koronawirusa nic nie zmieniło w zakresie obowiązku alimentacyjnego. Wobec tego obowiązują wszystkie postanowienia sądów w zakresie alimentów. W mocy pozostają zarówno postanowienia prawomocne, jak i nieprawomocne, lecz natychmiast wykonalne, wydane w trybie zabezpieczenia.

Wypełnianie obowiązku alimentacyjnego jest nie tylko obowiązkiem prawnym, ale dla każdego dorosłego, racjonalnie myślącego człowieka, który podjął decyzję o posiadaniu dziecka – przede wszystkim obowiązkiem moralnym. Wobec tego epidemia koronawirusa nie wstrzymuje konieczności płatności alimentów osoby, której obowiązek nie został stwierdzony orzeczeniem sądu.

KORONAWIRUS A ALIMENTY – CZY EPIDEMIA KORONAWIRUSA WPŁYWA NA WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW?

Epidemia koronawirusa w żadnym wypadku nie powoduje automatycznego obniżenia wysokości alimentów. Niemniej jednak – tak ja pisałem na wstępie – bez wątpienia epidemia może mieć wpływ na sytuację finansową osób zobowiązanych do wypełniania obowiązku alimentacyjnego.

W sytuacji zatem, kiedy stan epidemii spowodował istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji można rozważyć wystąpienie do sądu rodzinnego z pozwem o obniżenie alimentów.

Zgodnie z art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków w rozumieniu art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego należy uznawać wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące odmienność (zwiększenie lub zmniejszenie) zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych, ale i możliwości majątkowych zobowiązanego.

Pamiętać jednak należy, że nie każda zmiana w życiu obowiązanego do uiszczania alimentów będzie podstawą do zmiany orzeczenie alimentacyjnego w szczególności, jeśli nie ma ona charakteru trwałego i zasadniczego. Wobec tego przed wytoczeniem powództwa warto skonsultować się z adwokatem specjalizującym się w sprawach rodzinnych i dokonać gruntownej analizy swojej sytuacji faktycznej oraz prawnej – inaczej będzie bowiem wyglądała sytuacja osoby prowadzącej działalność gospodarczą w formie biura podróży, która zapewne przez następne kilkanaście miesięcy nie będzie mogła z powodzeniem kontynuować swojego biznesu, a inaczej sytuacja pracownika, który przed zwolnieniem pracował jako fryzjer i zapewne już niedługo wróci do pracy w zawodzie.

Wydaje się zatem, że co do zasady nie ma przeszkód prawnych, aby domagać się zmniejszenia wysokości alimentów z uwagi na skutki epidemii koronawirusa.

Obniżenie wysokości alimentów nie może jednak prowadzić do sytuacji, w której osoba uprawniona do ich otrzymania (dziecko) nie będzie miała zapewnionych swoich podstawowych usprawiedliwionych potrzeb. Zatem na ewentualne uwzględnienie powództwa nie mogą liczyć osoby, które są zobowiązane do płatności alimentów nieprzekraczających kilkuset złotych. Niemniej jednak z uwagi na epidemię koronawirusa i ograniczone aktywności dziecka z pewnością obniżeniu uległy jego usprawiedliwione potrzeby (oczywiście te wykraczające poza podstawowe potrzeby). Warto w tym zakresie również dokonać analizy w sytuacji podjęcia decyzji o wystąpieniu z powództwem o obniżenie alimentów.

W okresie epidemii koronawirusa działalność sądów rodzinnych  jest bardzo mocno ograniczona. Zatem uzyskanie prawomocnego rozstrzygnięcia sądu w przedmiocie obniżenia obowiązku alimentacyjnego może być aktualnie bardzo trudne. Niemniej jednak rodzice mogą w drodze porozumienia odmiennie uregulować kwestię alimentów na małoletnie dziecko. Wydaje się, że w tym zakresie przydatne może być skorzystanie z profesjonalnych mediacji.

KORONAWIRUS A ALIMENTY – CZY MOŻNA ŻĄDAĆ ZAWIESZENIA ALIMENTÓW Z UWAGI NA EPIDEMIĘ KORONAWIRUSA?

Nie ma prawnej możliwości zawieszenia obowiązku alimentacyjnego na czas trwania epidemii koronawirusa.

adwokat Adam Popławski